12x Feiten en fabels over coeliakie

De hele maand mei staat in het teken van coeliakie. Nog veel mensen en bedrijven weten niet precies wat coeliakie inhoudt en waar ze rekening mee moeten houden als er iemand met coeliakie komt eten. Daarom is deze maand super belangrijk zodat jullie beter worden begrepen maar vooral bij steeds meer mensen en bedrijven kunnen eten zonder zorgen!

We hebben een aantal leuke feiten en fabels op een rijtje gezet en zijn benieuwd welke jij goed hebt. Laat het weten in onze socials!

Je kan over coeliakie heen groeien

Fabel: Coeliakie is een auto-immuunziekte. Auto-immuun betekent dat het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf keert. Het lichaam is overgevoelig voor gluten. Gluten is een eiwit dat in sommige granen voorkomt. Komt het lichaam in aanraking met gluten, dan beschadigen de darmvlokken. Hierdoor ontstaan onder anderen buikklachten. Je kan niet over een auto-immuunziekte heen groeien. De enige behandeling is het volgen van een glutenvrij dieet.

Gluten zit alleen in brood

Fabel: Niet alleen brood bevat gluten. Producten die altijd gluten bevatten zijn: tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut en keenkorn. De daaruit samengestelde levensmiddelen bevatten ook gluten, denk aan: meel, griesmeel, gort, zetmeel, (muesli) vlokken, paneermeel en deegwaren. Brood, gnocchi, pizza, pasta, noedels, gebak, bladerdeeg, koekjes, mueslirepen en bier zijn vaak ook gluten in verwerkt. Bij veel andere producten is het alsnog mogelijk dat ze gluten bevatten. Daarom is het heel belangrijk om alsnog altijd de lijst met ingrediënten op de verpakking te controleren. Tegenwoordig zijn er gelukkig steeds meer glutenvrije alternatieven.

Vlees, vis, fruit, groente, zuivelproducten, rijst, mais, aardappelen en peulvruchten zijn van nature glutenvrij

Feit: Je moet wel oppassen met kant-en-klare maaltijden. Het kan namelijk zijn dat de maaltijd een saus heeft die wel gluten bevat.  Ook moet je oppassen met bepaalde vleeswaren. Sommige vleeswaren bevatten namelijk tarwezetmeel. Het is daarom altijd belangrijk om de ingrediëntenlijst goed door te lezen.

Ongeveer 170.000 Nederlanders hebben coeliakie

Feit: 1 op de 100 mensen in Nederland hebben coeliakie. Gemiddeld heeft dus 1% van de bevolking coeliakie, dit zijn dus 170.000 Nederlanders. De meeste mensen weten niet dat de coeliakie hebben, het hoort dan ook tot één van de meeste onder gediagnosticeerde ziekten. Heb je klachten die bij coeliakie passen? Laat het testen!

Van een glutenvrij dieet val je af

Fabel: Het is mogelijk om af te vallen als je een glutenvrij dieet volgt, alleen is dit niet direct te relateren aan het glutenvrije dieet zelf. Afvallen zelf heeft alles te maken met minder eten dan je dagelijkse energiebehoeften. Dit staat los van het glutenvrije dieet. Mensen die glutenvrij eten moeten juist extra letten met wat ze eten. Dat komt doordat fabrikanten van glutenvrije producten vaak extra suikers en vetten aan de producten toevoegen om ze op smaak te brengen.

Gluten zijn altijd slecht voor je

Fabel: Zolang je geen last hebt van gluten is het verstandig om deze gewoon te blijven eten. Volkoren graanproducten zijn namelijk heel belangrijk voor een gezonde leefstijl. Granen bevatten namelijk vitamine B1, jodium en ijzer. De meeste glutenvrije producten bevatten weinig vezels. Deze vezels heb je juist nodig voor gezonde darmen. Bij bakker Leo voegen we sojazemelen toe als vervanging, daarom bevatten onze broden gelukkig wel veel vezels.

Geneesmiddelen kunnen gluten bevatten

Feit: Een geneesmiddel bestaat naast de werkzame stof ook uit andere stoffen die zorgen voor een goede werking van het middel. Ze gebruiken bijvoorbeeld ook een vulmiddel om de tablet groter te maken. Dit omdat de hoeveelheid werkzame stof zo klein kan zijn dat het anders niet in een tablet is te verwerken. Daarnaast kunnen hulpstoffen aan het middel worden toegevoegd om afgifte van de werkzame stof te beheersen, de houdbaarheid van het middel te verbeteren of smaak toe te voegen. Geef daarom altijd bij je apotheek aan dat je coeliakie hebt of bekijk de ingrediëntenlijst op een verpakking van medicijnen.

Glutenvrij is hetzelfde als tarwevrij

Fabel: Dit is niet waar. Glutenvrij betekent niet tarwevrij en andersom ook niet. In tarwe zit het eiwit gluten, maar dit zit ook in andere graansoorten. Wanneer je geen tarwe mag door een tarweallergie, mag je wel andere graansoorten eten waar gluten in zit. Je bent namelijk niet allergisch voor de gluten in tarwe maar voor een ander bestandsdeel. Als je glutenvrij eet, eet je geen tarwe en vermijd je ook andere producten waar gluten in zitten.

Coeliakie is erfelijk

Feit: Coeliakie heeft een erfelijk gen. Dit houdt in dat als 1 van je familie leden coeliakie heeft, de kans ook groter is dat je zelf coeliakie hebt. Het gen HL DQ2 en/of HL DQ8 zorgt ervoor dat je coeliakie zou kunnen ontwikkelen. Ongeveer 10% van de direct familieleden, zoals ouders en broers of zussen, van de mensen met coeliakie heeft de ziekte ook.

Een kruimel met gluten is geen probleem

Fabel: Mensen met een glutenintolerantie moeten het glutenvrije dieet strikt opvolgen. Één broodkruimel kan namelijk al genoeg zijn om het hele immuunsysteem volledig op hol te laten slaan. In praktijk is kruisbesmetting ook het moeilijkste punt om rekening mee te houden voor mensen met coeliakie. In één huishouden moet je namelijk al twee verschillende potten van een broodbeleg hebben. Zodra een mes in aanraking is geweest met een normale boterham en teruggaat in de pot, dan is de pot direct al besmet met gluten. Dit geld ook voor keukenapparatuur, denk hierbij aan een boordrooster, tosti-ijzer of oven. Deze moeten voor ieder gebruik met glutenvrije producten goed schoongemaakt worden.

Coeliakie krijg je vaak op latere leeftijd

Fabel: Er zijn verschillende klachten. Bij baby’s en kinderen zijn de klachten vaak een opgezette buik, overgeven, weinig eetlust en diarree. De kinderen blijven vaak achter in groei en gewicht, hebben een bolle buik, platte dunne billen, dunne armen en benen en huilen veel. Ook hebben ze vaak een stinkende, vettige en schuimende ontlasting.

Bij volwassenen zijn de klachten vaak niet zo duidelijk. Zij kunnen last hebben van verstopping, een opgezette buik, buikpijn, diarree, gewichtsverlies of plakkerige ontlasting. Ook zijn er veel volwassenen waarbij de klachten niet direct met de darm te maken hebben. Denk hierbij aan: vermoeidheid, botontkalking, bloedarmoede, onvruchtbaarheid, huiduitslag en een algeheel gevoel van ziek zijn.

Je kan de diagnose coeliakie dus op elke leeftijd krijgen, maar vaak worden er symptomen gemist waardoor mensen pas op latere leeftijd de diagnose krijgen en hebben ze hier al hun hele leven klachten van.

1 op de 5 mensen weten dat ze coeliakie hebben

Feit: Coeliakie behoort tot de meest onder gediagnosticeerde ziekten. Dit houd in dat veel mensen wel coeliakie hebben, maar hier niet van op de hoogte zijn. Geschat wordt dat ongeveer van de 170.000 Nederlanders de ziekte hebben, maar dat slecht 1 op de 5 mensen dit weten.